Haram Kazancı Olan Birinin İkramına Nasıl Karşılık Verilmeli

    Kategori: Dini Bilgiler / Fikhimeseleler Yayınlanma Tarihi: 16-05-2017, 14:28 Hata?
    • Beğen
    • 0
    Haram Kazancı Olan Birinin İkramına Nasıl Karşılık Verilmeli

    Dinimizde davete icabet etmek sünnettir. Efendimiz sallallahu aleyhi vesellem bir hadis-i şeriflerinde şöyle buyurmuşlardır: “Bana bir koyunun inciğe kadar ayağı hediye edilse kabul ederim, böyle bir yemeği yemeye çağrılsam icabet ederim.”(Tirmizî, Ahkâm 10) Yine bir rivayette Enes b. Mâlik şöyle anlatıyor: Bir terzi Hz. Peygamber’i hazırlamış olduğu yemeğe davet etti. Ben de onunla birlikte gittim: Adam yemekte arpa ekmeği, güneşte kurutulmuş et ve kabaktan yapılmış sulu bir yemek ikram etti. Yemek esnasında Hz. Peygamber’in kabın kenarlarında bulunan kabakları toplayıp yediğini gördüm. İşte o günden beri ben de kabağı çok severim.(Müslim 2/180). Hadislerden anlaşılacağı üzere Efendimiz sallallahu aleyhi vesellem zengin olsun fakir olsun ayırım yapmadan davete icabet etmiştir.

    Her şey için söz konusu olmasa da çoğu yerde insan neyin haram neyin helal olduğunu kavrayabilir. Bu takdirde bir mü’min Allah’ın kendisine emaneti olan “mide kabını” helal lokmayla ve ihtiyacı kadarı dolduracaktır. Her davete icabet edip etmeme ayrı mesele ancak davete icabetin sünnet olması sebebiyle gittiği davetlerde ev sahibinin kazancı bilinemediği veya getirilen yemekte et, yağ gibi şüpheli ürünler varsa bunların nasıl kesildiği ve üretildiği bilinemediği için nasıl hareket edilmelidir? Buna göre;

    Malına herhangi bir yolla haram karıştığı bilinen biri­sinin ikramını, ya da hediyesini kabul etmek için bakılır, eğer ma­lının veya kazancının çoğu haramdan değilse alınır ve yenilir. Bu durumda ikram ettiği şeyin haramdan olduğu bilinse, malının ço­ğu helâldan olsa dahi kabul edilemez, yenemez. Aksine, malının çoğu haramdan olsa ve fakat ikram ettiği şeyin helâldan olduğu bilinse, ya da ikram eden öyle olduğunu söylese alınır ve yenilir. (Hindiyye, 5/342) Faizle para kazanan için de durum aynıdır. (Hindiyye, 5/343)

    Helâl ka­zancı daha çoksa ikramı alınır, değilse alınmaz. Durumu bilinmi­yorsa, bir mü’min ancak helâl yolla kazanır diye hüsnü zan edilir ve yine kabul edilir.

    Birisine bir hediye ya da ziyafet verenin, malının çoğu haramdan ise alanın kabul etmemesi ve yememesi gekerir. Ama ona verdiği kısmı, miras ve karz (borç) gibi he­lâl yoldan edindiği bir malından ise onu almasında ya da yeme­sinde mahzur yoktur. Malının çoğu helâl olandan ise almasında ve yemesinde zaten mahzur yoktur. Yeter ki aldığı ya da yediği şey, haram kazanç kısmından olmasın. O takdirde onu da ala­maz ve yiyemez. Böyle olmadıkça yiyebilir çünkü az da olsa malına haram bulaşmayan insan (özellikle de günümüzde) yoktur.” (Hindiyye, 5/343)

    Eğer ikramı veya hediyesi kabul edilmediği takdirde, söz konusu kişi kırılacak ve insanî ilişkiler yönüyle bir zarar gelecekse böyle bir hediye ya da yemeğin ücreti (Bezzâziye, 6/360) kadar bir hediyeyi ona götürür ve adeta kendi malından yemiş olur.”

    İnsanın davet edildiği mecliste içki ve benzeri haram şeyler bulunmamalıdır. Herhangi bir yere davet edilen kişinin, bu davette günaha sebebiyet veren hu­susların mevcud olduğunu bilmesi hâlinde davete icabet etmesi sünnet olmaz. Ama bu gibi hususların mevcudiyetinden habersiz olursa, icabet etme yü­kümlülüğü düşmez. Ancak içerisinde haram unsurları barındıran bir davete halkın kendisini örnek aldığı bir kimse katılmışsa bu kimse tavrını koyup bu davete katılmamalı hasbelkader katılmışsa kalkıp gitmelidir.

    Yahudi ve Hıristiyanların davetine icabet etmekte bir sakınca yoktur. Çünkü ister kestiklerini, ister avladıklarını, ister başka şekildeki yemeklerini yemek tümden sakıncalı değildir. Nitekim Peygamberimiz sallallahu aleyhi vesellem Yahudilerin davetine icabet etmişlerdir.

    Davet edilen yerde et ve diğer ürünlerden şüpheli olanlar varsa ve bunlar önceden tahmin ediliyorsa, gitmeden gereken hassasiyetler bildirilmeli, ev sahibinin anlayışla karşılanması istenmelidir. Böyle bir yaklaşım ve izah, toplumun bu konularda zamanla hassaslaşmasına ve insanların birbirlerinin hassasiyetlerine daha saygılı davranmalarına vesile olacaktır. Eğer ev sahibine bu durumlar açıklanamayacak bir durum söz konusuysa, o zaman besmele çekerek en mahzursuz yiyeceklerden durumu idare edecek kadar ve yemiş olmak için yenmelidir. 

    Sonuç itibariyle dinimizce yapılan davetlere icabet etmek sünnet telakki edilse de bazı durumlarda davetin mahiyetine göre vacip, mübah veya haram hükmünü alabilir. Buna göre davet edenin kazancı, davette ikram edilen yiyecek ve içecekler, davete icabetin hükmüne tesir eder. Bu yönüyle bir kişi davetin mahiyetine ve davette ikram edilen yiyeceklere dikkat etmeli ama aynı zamanda davete icabetin dini ve insani boyutunu unutmamalıdır. Yerine göre bazen davetlere gitmeyerek dini hassasiyet gösterilebileceği gibi yerine göre de insanların onurları rencide edilmeden hareket edilmelidir. Bu meyanda yukarıda verdiğimiz hassasiyetlere göre hareket edilirse zannediyoruz bu tür istenmeyen durumlar ortaya çıkmayacaktır.

    Kaynaklar:

    Abdurrahman Cezîrî, Dört Mezhebe Göre İslam Fıkhı,

    Prof. Dr. Faruk Beşer, Fetvalarla Çağdaş Hayat, Nün Yayıncılık, İstanbul 1997: 320–321.

    Prof. Dr. İbrahim Canan, Hadis Ansiklopedisi


    Google+'da paylaş!

    Babasının şüpheli kazancından yararlanan kimse ne yapmalıdır?

     Allah, rızkın helal yollardan kazanılmasını kullarına emretmiş ve helal kazanç yollarını Kur’an-ı Kerim ve Peygamberimiz (s.a.s.) vasıtasıyla bildirmiştir....

    Meşru Helal Kazanç Yolları Nelerdir?

     Helal kazanç, dinimizin ortaya koyduğu ölçüler içinde elde edilen kazançtır. Kur’an ve sünnette, bir müminin hangi alanlarda ve ne tür yollarla helal kazanç elde edeceği üzerinde değişik vesilelerle durulmuş ve harama giden...

    Promosyon Paraları ve Hükmü Nedir?

     Faizli bankalar, maaşların kendilerinden alınması, bunun karşılığında da çalışanlara ve müesseseye hediyelik malzemeler ve para verilmesi şeklinde, bazı müesseselerle anlaşıyorlar. Müessese çalışanlarının bu parayı ya da...

    Buluntu mallarda nasıl hareket etmeliyiz?

     Bir kimse başkasına ait bir eşyayı kaybediyor ama kaybettiği yerde yeni bir eşya buluyor. Bu eşyayı alarak eşyasını kaybettiği kimseye verebilir mi?...

    Miraç Kandili Nasıl Değerlendirilir

     “Bu gece mümkün oldukça çalışmakla kazanç birden bine çıkar.”...

    Selamlaşmayı Yaymanın Fazileti

     SELÂMLAŞMANIN VE SELÂMI YAYMANIN FAZİLETİ "Siz mümin olmadıkça Cennet'e giremezsiniz. Birbirinizi sevmedikçe de mümin olamazsınız. Yaptığınız takdirde sevişeceğiniz bir şeyi size bildireyim mi? Aranızda selâmı yayınız."...

    Müslümanların Hakları

     Ebu Hüreyre (ra ), Peygamber Efendimizden rivayet etmiştir....

    İnsanları mahfeden Sözler

     İnsanları mahfeden Sözler Günümüz insanı konuşmalarına dikkat etmiyor. Bazıları gerçekten çok güzel konuşuyor.Bütün dilbilgisi kurallarına uyuyor....

    Namaz Nedir? Anlam ve Hikmeti

     Namaz Nedir? Anlam ve Hikmeti Namaz, imanın alametidir, kalbin nurudur, ruhun kuvvetidir, mü'minin miracıdır. Mü'min bu namaz sayesinde Yüce Allah'ın manevî huzuruna yükselir....

    Aşure günü yapılacak ibadetler neler?

     Aşure günü ve gecesi nasıl geçirilmeli? Aşure günü yapılacak ibadetler ve okunacak dualar......

    ×

    Bilgilendirme

    Yorum Ekleyebilmeniz için Sitemize Kayıt Olmanız Gerekmektedir.
KURBAN


-->

Sitemizde Yayınlanan İçerikle ilgili Telif Hakkı İhlali Olduğunu Düşünürseniz. Hak Sahibinin Talebi Doğrultusunda Konu Yayından Kaldırılacaktır.
Etiket Bulutu


«    Aralık 2023    »
PtSaÇaPrCuCtPz
 123
45678910
11121314151617
18192021222324
25262728293031
Copyright 2016 Tüm Hakları Saklıdır.Yasev Life, yasevlife@yandex.com